#miasto

online / 8.07, 20:00

Od betonowej po cyfrową dżunglę.

#miasto skupione jest nie tyle na samej aglomeracji, co na jej mieszkańcach i ludzko-nieludzkich sprzężeniach zachodzących w przestrzeniach miejskich i mieszkalnych. Prezentuje powidoki odciśnięte w miejskiej tkance przez jednostkowe historie i interwencje. Łączy przeszłość i przyszłość ludzkich siedlisk w odniesieniu do widzialnych i niewidzialnych zakłóceń zachodzących pomiędzy emocjonalnymi habitatami a strukturami urbanistycznymi.

Olena Newkryta (Ruins in Reverse, 2020) buduje relacje na ruinach byłej radzieckiej „chruszczowki”. Rozbierany cegła po cegle budynek jest punktem wyjścia – fundamentem – do budowania zupełnie nowej formy architektonicznej i symbolicznym aktem wzięcia przyszłości w swoje ręce, pragnieniem zmiany i przebudowy. Jednocześnie uświadamia, że ślady prywatnych biografii czy minionych ideologii pozostaną obecne we wszystkim, co zbudujemy sobie na przyszłość. Zarówno w architektonicznym krajobrazie jak i łączących ludzi relacjach.

Przesiąknięta karnawałem Copacabana jest miejscem, które znajduje się zupełnie poza czasem. Marcos Bonisson i Khalil Charif (Kopacabana, 2019) tworzą kolaż z archiwalnych i współczesnych ujęć, komponując poetycki portret pamięciowy Rio – nielinearnie, fragmentarycznie, symulując bardzo subiektywne i zmysłowe doświadczenie miasta, jakby wyrwane i złożone z archiwum czyichś prywatnych wspomnień. Przeszłość i teraźniejszość mieszają się tu w kulturowym i społecznym tyglu, zasilanym przez tętniące tłumem megalopolis.

O mechanizm obronny wobec wielkomiejskiego tłumu pyta Alexandr Sokolov (The Game, 2020). Pozytywna samotność jest reakcją na nadmiar bodźców i interakcji, nieustannie towarzyszących mieszkańcom miast. Bycie samemu staje się przywilejem, jakkolwiek zyskując go, zrzekamy się innego – wspólnotowości, współpracy i budowania głębszych społecznych relacji. Anty-interwencja Sokolova w przestrzeń miejską podkreśla paradoks potrzeby samotności – bo do gry w szachy trzeba dwojga.

Pandemiczna izolacja potęguje negatywny aspekt miejskiej samotności. Yorgos Papafigos (A random event in a public space, 2020) tworzy poniekąd sterylny, wygenerowany cyfrowo świat, w którym ludzką obecność reprezentuje pojedyncza gumowa rękawiczka. Społeczna alienacja jest przyczyną kryzysu i symbolicznej śmierci jednostki, która pozostaje zupełnie sama nawet w gwarze wielkomiejskiego tłumu.

Na miejskich palimpsestach nawarstwiają się przestrzenne historie, indywidualne ślady, interwencje i relacje. Ale to wyobrażone przez artystów #miasto jest nierozerwalnie związane z pojęciem #wspólnota – bez niego istnieje tylko w materialnie nietrwałym stanie architektonicznym, który w spodziewanej post-ludzkiej przyszłości i tak zarośnie dżungla.

Dagmara Domagała